Ἀριθμός 29
ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
23 Ἰουλίου 2023
«ὀφείλομεν ἡμεῖς οἰ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν» (Ρωμ. 15, 1)
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Αδελφοί, ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν. Ἕκαστος γὰρ ἡμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν· καὶ γὰρ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσεν, ἀλλὰ καθὼς γέγραπται· «Οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ’ ἐμέ». Ὅσα γὰρ προεγράφη, εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν προεγράφη, ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα ἔχωμεν.
Ὁ δὲ Θεὸς τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως δῴη ὑμῖν τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν ἀλλήλοις κατὰ Χριστὸν Ἰησοῦν, ἵνα ὁμοθυμαδὸν ἐν ἑνὶ στόματι δοξάζητε τὸν Θεὸν καὶ πατέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Διὸ προσλαμβάνεσθε ἀλλήλους, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς προσελάβετο ἡμᾶς εἰς δόξαν Θεοῦ.
ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
Ἀφορμὴ γιὰ τὴν σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπή, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἔδωσε ἡ διάκριση μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης, οἱ ὁποῖοι διακρίνονταν σὲ δυνατοὺς καὶ ἀδυνάτους. Δυνατοὶ ἦσαν οἱ ὑγιέστεροι καὶ τελειότεροι στὴν χριστιανικὴ γνώση καὶ πράξη. Ἀδύνατοι ἐθεωροῦντο ὅσοι ὑπολείπονταν σὲ μερικὰ σημεῖα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐν γένει χριστιανικῆς πολιτείας. Αὐτοὶ οἱ «ἀδύνατοι» ἐπέμεναν νὰ ἀκολουθοῦν ὁρισμένες διατάξεις τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου, οἱ ὁποῖες εἶχαν ἀναπληρωθεῖ μὲ τὴν ἔλευση τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ ἀρχηγὸς τῆς πίστεως καὶ ἡ κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ Σῶμά Του. Οἱ Χριστιανοὶ εἴμαστε μέλη Χριστοῦ καὶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ κεφαλαιώδης αὐτὴ ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας δὲν ἀποτελεῖ ἕνα θεωρητικὸ ἀξίωμα, ἀλλὰ μιὰ ζωντανὴ πραγματικότητα ποὺ ὑπόκειται στὴν πνευματική μας ἐμπειρία καὶ συνεπάγεται συγκεκριμένες πνευματικὲς προεκτάσεις στὴν ζωή μας ὡς μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ καὶ μελῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὶς ἐπιστολές του ἀναφέρεται συχνὰ στὸ θέμα αὐτό, γιὰ νὰ τονίσει ὅτι οἱ Χριστιανοὶ εἴμαστε «ἀλλήλων μέλη» (Ἐφ. 4, 25) καὶ ὡς μέλη ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ σώματος ὀφείλουμε νὰ δείχνουμε φροντίδα ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Γι’ αὐτὸ «καὶ ὅταν ὑποφέρει ἕνα μέλος, συμπάσχουν ὅλα τὰ μέλη καὶ ὅταν τιμᾶται ἕνα μέλος, χαίρονται μαζί του καὶ ὅλα τὰ ἄλλα» (Α΄ Κορ. 12, 25).
Στὴν παροῦσα ἀποστολικὴ περικοπὴ ὁ Παῦλος, ἐπανερχόμενος στὸ θέμα, ἀναφέρεται σὲ μία πολὺ συγκεκριμένη πλευρά: τὴν στάση ποὺ οἱ δυνατοὶ καὶ σταθεροὶ στὴν πίστη Χριστιανοὶ ὀφείλουν νὰ κρατοῦν ἀπέναντι στοὺς ἀδυνάτους καὶ ἀσταθεῖς ἀδελφούς τους. Ὁ Ἀπόστολος δὲν ἐπιδιώκει νὰ πείσει μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα, ἀλλὰ νὰ προσανατολίσει τὶς καρδιὲς καὶ τὰ βλέμματα τῶν Χριστιανῶν τῆς Ρώμης, πρὸς τοὺς ὁποίους γράφει, στὸ ὑπερούσιο θεανδρικὸ πρόσωπο τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ. «Ἀδελφοί, ὀφείλομεν ἡμεῖς οἰ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν». Ὡς Χριστιανοὶ καὶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἔχουμε ὑποχρεώσεις πρὸς τὶς ὁποῖες «ὀφείλομεν» νὰ ἀνταποκρινόμαστε. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἐντασσόμαστε στὴν μεγάλη χριστιανικὴ οἰκογένεια, ἐπωμιζόμαστε εὐθύνες καὶ ἀναλαμβάνουμε ὑποχρεώσεις. Ὅ,τι «ὀφείλομεν» νὰ πράττουμε ἀποτελεῖ χρέος. «Οὐ χαριζόμεθα», παρατηρεῖ ὁ ἱ. Χρυσόστομος, «ἀλλ’ ὡς χρέος ἀπαιτοῦμεν», συμπληρώνει ὁ Ζιγαβηνός, Οἱ «δυνατοί» ἐδῶ δὲν εἶναι αὐτοὶ ποὺ διαθέτουν φυσικὲς σωματικὲς δυνάμεις, ἀλλὰ πνευματικές‧ οἱ δυνατοὶ στὴν πίστη καὶ σταθεροὶ στὴν ἐν Χριστῷ ζωή (Β΄ Κορ. 12, 10. 13, 9).
Οἱ Χριστιανοί, λοιπόν, ποὺ ἔχουν δυνατὴ πίστη καὶ ἔχουν προοδεύσει πνευματικὰ, ὀφείλουν «τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν». Ὡς ἀσθενήματα θὰ πρέπει νὰ ἐννοήσουμε εἴτε ἐσφαλμένες ἀντιλήψεις εἴτε ἀτοπήματα ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἀδύναμη καὶ ἀσταθῆ πίστη τῶν «ἀδυνάτων», τῶν Χριστιανῶν δηλαδή, οἱ ὁποῖοι ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς «δυνατούς» εὔκολα κλονίζονται στὴν πίστη ἢ ἐπηρεάζονται ἀπὸ διάφορες αἱρέσεις ἢ καὶ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ ζωή. «Βαστάζειν τὰ ἀσθενήματα» σημαίνει νὰ ὑπομένω, νὰ ἀνέχομαι τὶς ἀδυναμίες καὶ τὰ λάθη τοῦ ἀδύναμου ἀδελφοῦ μου καὶ νὰ μὴν τὸν ἀπορρίπτω, ἀποξενώνοντάς τον ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν συμπάθειά μου. Ἡ ἔκφραση τοῦ Ἀποστόλου μᾶς ἀποκαλύπτει τὴν πατρικὴ στοργὴ καὶ τὸ ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον του πρὸς τοὺς ἀδυνάτους καὶ ἀστηρίκτους Χριστιανούς, τῶν ὁποίων ἡ πνευματικὴ προκοπὴ συνεῖχε τὴν ἀποστολική του καρδιά.
Γνώρισμα τῶν πραγματικῶν Χριστιανῶν εἶναι τὸ νὰ θέτουν τὴν ἀγάπη καὶ τὴν φροντίδα γιὰ τοὺς ἀδελφούς τους πάνω ἀπὸ αὐτὰ ποὺ τοὺς ἀναπαύουν καὶ τοὺς εὐχαριστοῦν προσωπικά, «μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν», προσθέτει ὁ Ἀπόστολος. Ἡ ἐπιδίωξη νὰ πράττουμε αὐτὸ ποὺ μᾶς ἀρέσει ἔχει ὡς κίνητρο τὸν ἐγωισμό, Ἀντίθετα, τὸ νὰ πράττουμε αὐτὸ ποὺ ἀναπαύει καὶ ὠφελεῖ τοὺς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας ἀποδεικνύει ὅτι στὴν καρδιά μας ὑπάρχει εἰλικρινὴς ἀδελφικὴ ἀγάπη.
Ὁ Χριστὸς ἐνανθρώπισε καὶ ἔδωσε τὸ Αἷμά Του γιὰ ὅλους τοὺς ἀμαθεῖς καὶ ἁμαρτωλούς. Δὲν μπορεῖ, λοιπόν, νὰ εἶναι ἐντάξει ὁ Χριστιανὸς ὁ ὁποῖος ἀδιαφορεῖ γιὰ τὴν ἄγνοια καὶ τὴν ἀσθένεια τῆς πίστεως τοῦ ἀδελφοῦ του. Ἐὰν φερθεῖ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, θὰ ἀποδειχθεῖ ὅτι ἂν καὶ εἶναι δυνατὸς στὶς χριστιανικὲς γνώσεις, εἶναι ἀσθενὴς στὸ ἦθος καὶ τὰ ἔργα. Πρέπει, ὅμως, νὰ ὁμοιάσουμε καθ’ ὅλα σ’ Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος ὑπέστη τόσες ταλαιπωρίες καὶ δοκίμασε τόσες πικρίες καὶ θλίψεις χάριν τοῦ ἀσθενοῦς ἀδελφοῦ.
Σὲ ὅλα αὐτὰ ἴσως νὰ προβάλλει κάποιος τὴν ἀντίρρηση: Μὰ ἐγὼ εἶμαι ἕνας ἁπλὸς Χριστιανός, λαϊκὸ μέλος τῆς Ἐκκλησίας καὶ αὐτὸ τὸ ἔργο ἔχει μεγάλη δυσκολία. Ἂς τὸ ἀναλάβουν , λοιπόν , οἱ ἱερεῖς. Τὴν ἀπάντηση δίνει καὶ πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποος τὴν σημερινή του προτροπὴ ἀπευθύνει πρὸς ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. «Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε» γράφει ἀλλοῦ (Γαλ. 6, 2), ἐννοώντας ὄχι βάρη ὑλικά, ἀλλὰ πνευματικά, τὰ ὁποῖα βαστάζονται ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς φιλαδέλφως, μὲ ἀμοιβαία πραότητα, ὑπομονή, καλωσύνη. Οἱ πιστοὶ εἶναι πολυπληθεῖς καὶ οἱ ἱερεῖς δὲν ἐπσρκοῦν γιὰ ὅλους καὶ ὅλα. Καλοῦνται , λοιπὸν , νὰ γίνουν συνεργοί τους οἱ δυνατοὶ στὴν πίστη λαϊκοί. Καὶ αὐτὸ τὸ ἱερὸ ἔργο ὁ θεῖος Παῦλος δὲν τὸ ὑποδεικνύει ὡς προαιρετικό μας ἔργο, ἀλλὰ τὸ συνιστᾶ ἔντονα καὶ ἀξιώνει νὰ τὸ πράξουμε. Ἀποτελεῖ ἑπομένως ἐπιτακτικώτατο καθῆκον μας νὰ συμπαθοῦμε τὸν πλησίον μας στὶς πνευματικές του ἀτέλειες, ἀσθένειες καὶ ἀδυναμίες καὶ νὰ μεριμνᾶμε γι’ αὐτόν.
Ἡ πλήρης σοφίας καὶ πνεύματος ἱερὰ διάνοια τῶν θείων Πατέρων μᾶς διδάσκει:
Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος: «Ἀγάπη σημαίνει τὴν τέχνη τοῦ νὰ δίνεις κι ὄχι νὰ παίρνεις, νὰ κερδίζεις τὴν ζωή δίνοντάς την γιὰ τοὺς ἄλλους. Νὰ πέφτεις ἄπειρες φορὲς στὴν φωτιὰ γιὰ τὴν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, κι ὅμως νὰ μὴ χορταίνεις ἀπὸ αὐτήν σου τὴν προσφορά!»
Ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος: «Πάνω ἀπ’ ὅλα πρέπει νὰ καλλιεργεῖ ὁ Χριστιανὸς τὴν ἀρετὴ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς ἀνδρείας, γιατὶ αὐτὲς εἶναι οἱ ἀκρογωνιαῖοι λίθοι τοῦ οἰκοδομήματος, πάνω στὶς ὁποῖες στερεώνεται ἡ οἰκοδομὴ καὶ ἑνώνονται οἱ τοῖχοι μεταξύ τους, χωρὶς νὰ γέρνουν καὶ νὰ κάνουν ἐνδιάμεσα ρωγμές. Χωρὶς αὐτὲς κανεὶς δὲν ἔχει τὴν δύναμη νὰ ὁλοκληρώσει καμμία ἀπολύτως ἀρετή».
Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος: Ἔγινες δυνατός; Δῶσε τὴν εὐχαριστία καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη στὸν Θεό, ἀνεχόμενος καὶ ὑπομένων τὸν ἀδελφό σου, μὲ ἀπώτερο σκοπὸ νὰ τὸν διορθώσεις. Θυμήσου τὸν Παῦλο ποὺ ἔλεγε: «ἐλεύθερος γὰρ ὤν ἐκ πάντων πᾶσιν ἐμαυτὸν ἐδούλωσα, ἵνα τοὺς πλείονας κερδίσω… τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα, ἵνα τινας πάντως σώσω» (Α΄ Κορ, 9, 19-22) καὶ τὴν συμβουλὴ ποὺ μᾶς δίνει: «ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε» (Γαλ. 6,2).
Ὁ ἅγιος Νεκτάριος: «Ἡ εὐσπλαγχνία εἶναι εὐαισθησία ψυχῆς ἀγαθῆς ποὺ ἀγαπάει τὸν πλησίον της, θέλει τὸ ἀγαθὸ τοῦ ἀδελφοῦ της καὶ ἐργάζεται γι’ αὐτό. Εἶναι μεγάλη ἀρετή, γιατὶ ἐξομοιώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν Θεό. Ὁ εὔσπλαγχνος θέλει νὰ ἐξαλείψει τὴν δυστυχία ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀγάπησε τὸν ἄνθρωπο καὶ εἶναι ἕτοιμος σὰν ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Κυρίου, νὰ θυσιάσει τὸν ἑαυτό του ὑπὲρ τῆς ἐπικρατήσεως τῆς εἰρήνης καὶ τῆς χαρᾶς στὸν κόσμο. Δὲν ὑπολογίζει τὴν κούραση, ἀλλὰ ποθεῖ καὶ προσπαθεῖ γιὰ τὴν θεραπεία, τὴν παρηγοριὰ τῆς ψυχῆς τοῦ πλησίον του. Ὁ εὔσπλαγχνος ξανασηκώνει αὐτοὺς ποὺ ἔπεσαν καὶ φθάνει ἕως θυσίας γιὰ νὰ σώσει αὐτοὺς ποὺ κινδυνεύουν νὰ χαθοῦν. Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ὁ εὔσπλαγχνος, γιατὶ ἀπ’ ἐδῶ θὰ χαρεῖ τὴν χαρὰ τῶν μακαρίων καὶ θὰ ἀκούσει ἐκείνη τὴν γλυκιὰ φωνὴ τοῦ Σωτήρα τὴν ἡμέρα τῆς ἀνταποδὀσεως: «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ἡμῖν βασιλείαν» (Ματθ. 25, 34).
Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: «Ἡ ἀγάπη διὰ τὴν ὁποίαν ὁμιλεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ὅλη «καινότης» τῆς ἀγάπης αὐτῆς εὑρίσκεται εἰς τὸ ὅτι ἐπιβάλλει νὰ ἀγαπῶμεν ὅπως ἀγαπᾶ ὁ Χριστός: «ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἐγὼ ἠγάπησα ὑμᾶς» (Ματθ, 13, 34).
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης: «Πρέπει νὰ τιμᾶμε κάθε ἄνθρωπο, ἔστω κι ἂν στὴν ψυχή του φέρει τὶς πληγὲς τῆς ἁμαρτίας. Οἱ πληγὲς εἶναι πλγὲς ποὺ προξενεῖ ὁ διάβολος καὶ ἡ ἁμαρτία. Ἡ εἰκόνα του , ὅμως , ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ».
Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος: «Μόνον ὁ ἄνθρωπος εἶναι σκληρός. Μόνον ὁ ἄνθρωπος δὲν ὑπομένει ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Ὁ Θεὸς ὅμως δὲν κάνει ἔτσι. Ὅλο φροντίζει πῶς νὰ βοηθήσει τὸν ἄνθρωπο. Ὅλο ζητεῖ νὰ τοῦ δίνει χεῖρα βοηθείας. Πότε ἕνα πνευματικὸ φανερώνει νὰ τὸν συμβουλεύσει, πότε κανένα ἄγγελο νὰ τὸν φωτίσει, πότε καλὸ λογισμὸ τοῦ βάζει, πότε μία ἔμπνευση θεϊκὴ τοῦ φέρνει, ἄλλοτε κανένα ἄνθρωπο καλὸ τοῦ παρουσιάζει καὶ τοῦ δίνει μιὰ παρηγοριά. Νὰ λυπηθοῦμε, νὰ συμπονέσουμε καὶ νὰ παρακαλέσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὸ σφάλμα τοῦ ἀδελφοῦ μας. Ἡ κατὰ Θεὸν ἀγάπη εἰς τὸν πλησίον εἶναι αὐτὸς ὁ Θεός».
Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ: «Ἐπώδυνη εἶναι ἡ ὁδὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἀπόκτηση τῆς ἀρετῆς τῆς ἀγάπης. Δὲν εἶναι ἆραγε αὐτὸς ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο πολλοὶ ἀποχωρουν ἀπὸ τὸν Χριστιανισμό… ἀποκλίνουν ἀπὸ τὴν σταυρικὴ ὁδὸ τῆς ἀγάπης αὐτῆς σὲ ἄλλες ὁδούς; Ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει ἄλλη ὁδός, ὅπως δὲν ὑπάρχει καὶ ἄλλος Θεός».
Ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Ὅποιος κουράζεται γιὰ τὸν πλησίον του ἀπὸ καθαρὴ ἀγάπη, ξεκουράζεται μὲ τὴν κούραση! Αὐτὸς ποὺ ἀγαπᾶ τὸν ἑαυτό του καὶ τεμπελιάζει, κουράζεται μὲ τὸ νὰ κάθεται!» Ὁ ἀείμνηστος Γέροντας Αἰμιλιανὸς Σιμωνοπετρίτης ἀνακεφαλαιώνει: «Ὁ Θεὸς θέλει νὰ εἴμαστε στὴν καθημερινή μας ζωὴ τέτοιοι, ὥστε νὰ μᾶς ἀγαποῦν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ μᾶς νοιώθουν εὐχάριστους. Νὰ μποροῦν νὰ ἐπικοινωνοῦν μαζί μας, νὰ ποῦν τὴν χαρά τους, τὴν λύπη τους, τὰ προβλήματά τους. Νὰ νοιώθουν ὅτι εἴμαστε καρδιὲς ποὺ ζοῦν ἡ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη καὶ μποροῦμε νὰ βοηθοῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον».
Εὐσεβὲς ἐκκλησίασμα,
Χρέος τῶν Χριστιανῶν εἶναι νὰ ἀγωνίζονται συνεχῶς σὲ αὐτὴν τὴν ζωή, γιὰ νὰ γίνουν δυνατοὶ καὶ γενναῖοι. Νὰ γίνουμε ὅλοι, ἀδελφοί μου, δυνατοί, πανίσχυροι. Ὅταν θὰ αὐξάνουν τὰ στελέχη τῆς εἰρηνικῆς στρατιᾶς τοῦ Χριστοῦ, θὰ ἐνδυναμώνεται περισσότερο καὶ τὸ πολὺ πλῆθος. Καὶ τὴν δύναμη αὐτὴν καλούμαστε νὰ τὴν ἀντλήσουμε ἀπὸ τὴν μυστικὴ ἕνωσή μας μὲ τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τὴν πηγὴ τῆς δυνάμεως καὶ τῆς ζωῆς. Αὐτὸς διὰ τῆς Ἐκκλησίας Του , θὰ μᾶς θωρακίση πνευματικὰ καὶ θὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ ἀντιμετωπίσουμε νικηφόρα τὶς ἐπιθέσεις τοῦ ἐχθροῦ. Αὐτὸς θὰ μᾶς φωτίσει τὸν νοῦ, γιὰ νὰ προσφέρουμε τὴν βοήθειἀ μας μὲ ἀγάπη καὶ σύνεση πρὸς τοὺς ἀδυνάτους ἀδελφούς μας. «Ἡμεῖς οἱ δυνατοί». Ναί! Εἴμαστε Χριστιανοί, ἐμπνευσμένοι ἀπὸ τὸ θεϊκὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου μας, ὁ Ὁποῖος ἀνέχθηκε νὰ ἁπλώσει τὶς παλάμες Του στὸν Σταυρὸ γιὰ νὰ ἑνώσει «τὰ τὸ πρὶν διεστῶτα» καὶ λουσμένοι στὴ θεϊκὴ χάρη μποροῦμε νὰ γίνουμε δυνατοί. Ὀφείλουμε μὲ καλωσύνη, μὲ πραότητα, μὲ ὑπομονὴ νὰ βοηθοῦμε τοὺς ἀδύνατους ἀδελφούς μας. Νὰ θέσουνε «τὸ ἡμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέρημα» (Β΄ Κορ, , 14). Ἔχουμε περίσσευμα ἠθικό, πνευματικο ; Ἕχουμε καὶ τὴν ἀνάλογη εὐθύνη νὰ τὸ μοιραζόμαστε μὲ τὸν ἀδελφό μας. Εἶναι δῶρα ποὺ μᾶς ἔδωσε Ἐκεῖνος, ἀπὸ τὸν Ὁποῖον προέρχεται «πᾶν δώρημα τέλειον» (Ἰακ. 1, 17). Μᾶς τὰ ἔδωσε «ἵνα καὶ ἐτέρων γένῃ οἰκονόμος καλός», μᾶς ὑπενθυμίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος. Καὶ ἂν ὁ Θεὸς ἐπιτρέψει ἐξαιτίας τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ τῆς ὑπερηφανείας μας νὰ πέσουμε, νὰ δεχθοῦμε μὲ ταπείνωση καὶ εὐγνωμοσύνη τὴν ἐνίσχυση ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς μας.
«Ἀδελφὸς ὑπ’ ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά».
Ὁ ποιητὴς Γ. Βερίτης φιλοσοφεῖ:
«Εἴμαστε χαλαστάδες, ἄκου!
κι εἴμαστε κτίστες ἐμεῖς‧ ξεριζωτὲς καὶ φυτευτές.
Πόνος καὶ πόθος καὶ παλμὸς κι ἀγώνας μας
τ’ αὔριο νὰ πλάσουμε καλύτερο ἀπ’ τὸ χτές.
Οἱ γιοὶ τῆς νύχτας νὰ μᾶς νιώσουν δὲν μποροῦν.
Εἴμαστε μεῖς παιδιὰ τῆς μέρας φωτεινὰ
κι ὅλους καλοῦμε πρὸς τὸ φῶς νὰ τὸ χαροῦν».
